Bioloog, milieukundige en ontdekkingsreiziger Arita Baaijens probeert jarenlang op een dieper niveau te verbinden met de natuur. Maar haar wetenschappelijke achtergrond beperkt haar door de rationele invalshoek. Als ze op een van haar reizen in de verblijft, leert ze dat de plek moet laten spreken om te overleven. In Soudan ontdekt ze hoe het landschap de geschiedenis van het hele volk in zich draagt. De kennis en herinneringen zijn in de omgeving opgenomen.
Maar ze blijft worstelen met de natuur en woorden als energie, spiritualiteit en voelen vermijd ze bewust om niet als wappie weggezet te worden. Want als het niet te verklaren en verwoorden is, dan is het fantasie, was haar stellige overtuiging. Ze raakt zelf geïrriteerd zo nu en dan en zet eeuwenoude gewoontes weg als folklore.
Toch blijft ze zoeken en pas na jaren ontdekt ze in Siberië dat ze zelf de sleutel in handen heeft. Pas toen ze haar oordeel los kon laten was er ruimte om te ervaren. De manier waarop kunst de weg naar het hart vind, hielp haar daarbij. Hoewel in mijn ogen kunst een menselijke poging is de schoonheid van de natuur te benaderen, het bracht haar dichter bij de natuur.
Langzaam drong het door dat er geen gesproken taal nodig was om betekenis te kunnen geven. Het landschap spreekt voor zicht. Zonder taal kon ze daar niet uit te voeten. Veelzeggend is haar zeer visuele en energieke reactie wanneer ze op een bergkam staat: “Als ik op een bergkam sta, gaat er in mijn hoofd een fles champagne open. Dus het landschap spreekt met me, maar het is lastig te vatten in woorden. Dat bruisende, dat geluk, dat is meer dan woorden”. Freud noemde het oceanisch. Ik kan me daar wel in vinden.
Ook ontdekt ze dat het niet een truckje is. Dat de intentie echt moet zuiver zijn en je zonder oordeel ervoor openstellen. Hoe lastig we dat soms ook vinden, je moet echt voorbij de ratio. Leuk om je eens af te vragen welke ontdekkingsreis jij in jezelf kunt maken. Reis verder in je eigen landschap om te ontdekken welke lagen er op emotioneel, fysiek en spiritueel niveau jouw landschap vormen.
Het verhaal van Arita laat ons zien dat wetenschap niet het antwoord op alles is. Maar om dat te ontdekken legde ze een lange weg af en moest er een knop echt om. Of, zoals ze zelf zegt, als je echt iets wilt veranderen, moet je in een ander konijnenhol kijken.
Luister hier naar de podcast van de Groene Amsterdammer (30 minuten)
